Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Twee maal per jaar actualiseren we alle risico’s. Van de totale lijst met risico’s maakten we een kansberekening van de mogelijke financiële gevolgen van deze risico’s. Uit deze berekening blijkt dat het totale risico € 24,0 miljoen groot is. Dit bedrag is de benodigde weerstandscapaciteit.

Overzicht grootste risico's

Onderstaande tabel geeft de grootste risico’s weer. Wanneer er dekking is voor deze risico's, anders dan de algemene reserve, geven we dit aan. In de berekening van het weerstandsvermogen nemen we alleen de risico’s mee, die ten laste komen van de algemene reserve.

De risico’s van de verbonden partijen maken onderdeel uit van onze risico-inventarisatie. Deze risico’s vallen alleen niet binnen de top 10. De risico’s zijn terug te vinden in de paragraaf Verbonden partijen.

Toelichting

Ten opzichte van de begroting 2021 staan er nieuwe risico’s in de top welke wij hieronder nader toelichten.

Sociaal domein
Blijvende (landelijke) toename van de zorgkosten, dit geldt voor zowel Jeugdzorg als voor de Wmo. Het betreffen openeinde regelingen. Vooralsnog is er geen duidelijkheid over eventuele compensatie vanuit het Rijk.  De gemeente heeft te maken met autonome verwijzers (gecertificeerde instellingen en huisartsen) en kan beperkt regie voeren, maar draagt wel volledig financiële risico's. We zien een aanhoudende stijging in het aantal cliënten Wmo als gevolg van de  invoering van het abonnementstarief. Ook in de jeugdhulp blijven de kosten stijgen, dit komt overeen met het landelijk beeld.

Krapte op de arbeidsmarkt
Door deze krapte kunnen we niet voor alle functies de juiste kwaliteit vinden. Hierdoor lopen we het risico op grotere belasting van de huidige formatie, vertraging van werkzaamheden of beperkte dienstverlening.

Energie en warmtetransitie loopt vertraging op
De gemeente kreeg vanuit het Klimaatakkoord de regierol voor de warmtetransitie. Dit betekent dat alle wijken in 2050 aardgasvrij moeten zijn. De gemeente Medemblik beschikt over 52 wijken die in 30 jaar tijd verduurzaamd en aardgasvrij gemaakt moeten worden. Een grote opgave die we alleen samen met onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke samenwerkingspartijen kunnen realiseren. De gemeente moet hierop voorbereid zijn, dit vraagt geld en capaciteit. Wanneer deze onvoldoende beschikbaar zijn, halen we de eindstreep 2050 niet. Dit leidt tot imagoschade bij onze inwoners en ondernemers.

Daarnaast zijn enkele materiële risico's niet meer opgenomen. Zoals het risico op negatieve effecten bij herijking van het gemeentefonds en het risico op niet kunnen bouwen buiten bestaand bebouwd gebied. Ook het risico van de garantstelling voor leningen van HVC is verlaagd.

Aanvullende toelichting

Om de begroting voor 2021 sluitend te krijgen, heeft het college moeilijke keuzes moeten maken. De onderstaande gevolgen staan niet in Top Risico's maar willen we wel bij u onder de aandacht brengen.

Budget voor installaties van gemeentehuis
Het College heeft een keuze gemaakt om wel de wettelijke en arbo gerelateerde zaken voor huisvesting in de begroting op te nemen, maar niet voor verdere renovatie en vervanging van installaties op het gemeentehuis op dit moment. Hiermee lopen we  in de toekomst het risico dat bij uitval we acuut wat moeten doen en dan ook middelen vrij moeten maken.

Warme overdracht
De afgelopen periode zien we door vergrijzing een uitstroom van medewerkers. We verwachten dat dit de komende jaren nog groter zal zijn. Hiermee vervalt een belangrijk blok met kennis. Voor behoud van deze kennis is een warme overdracht nodig. Dit zorgt voor dubbele lasten, en is nu niet in de begroting opgenomen.

Negatieve invloed op weerstandsvermogen
De algemene reserve en daarmee de weerstandscapaciteit neemt af. Hierdoor komt de ratio weerstandsvermogen, de verhouding tussen de beschikbare en de benodigde weerstandscapaciteit, naar verwachting onder de afgesproken bodem van 1,0. In de begroting van 2021 voorzagen we dat vanaf het boekjaar 2021. Deze verwachting hebben we nog steeds.

De werkelijke verhouding per 31-12-2020 ligt, in lijn met de begroting, nog wel binnen de afgesproken bandbreedte van 1,0 en 1,4.

Corona

De effecten van corona op de organisatie zijn opgenomen in de paragraaf Bedrijfsvoering.