Weerstandsvermogen en risicobeheersing

In het streven naar meer transparantie, verbetering van het inzicht in de financiële positie en voor de vergelijking met andere gemeenten worden zowel in de begroting als jaarrekening een set van financiële kengetallen opgenomen. De kengetallen zijn het uitgangspunt voor de beoordeling van de financiële positie van gemeente Medemblik.

Beoordeling van de onderlinge verhouding tussen de kengetallen in relatie tot de financiële positie

We beoordeelden de onderlinge verhouding tussen de kengetallen in relatie tot onze financiële positie.

Netto schuld quote en gecorrigeerde netto schuldquote
De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van onze schuldenlast ten opzichte van het totaal van de baten. Onze langlopende schulden namen toe door het afsluiten van een langlopende geldlening. We namen kasgeldleningen op. Daarnaast moeten we het niet bestede deel van het voorschot dat we hebben ontvangen in verband met de uitvoering van de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) terugbetalen aan het Rijk. Hierdoor stegen onze kortlopende schulden. Aan de andere kant namen ook onze kortlopende vorderingen toe in verband met schatkistbankieren en een stijging van onze debiteurenpositie. Onder aan de streep steeg onze netto schuld. Door hogere baten bleef de stijging van de netto schuldquote echter beperkt.
We berekenen de gecorrigeerde netto schuldquote door onze schuldenlast te verminderen met alle door ons verstrekte leningen. We leenden een kleiner deel van onze opgenomen geldleningen door aan derden. De waarde van beide netto schuldquotes blijft ruimschoots onder onze norm.

De (gecorrigeerde) netto schuldquote wijkt af van de begroting doordat we nog niet alle geplande investeringen hebben gerealiseerd.

Solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin we in staat zijn aan onze financiële
verplichtingen te voldoen. In 2019 daalde de solvabiliteitsratio voor het eerst sinds we de kengetallen opnemen in de jaarstukken tot onder de 50%. In 2020 is de solvabiliteitsratio verder gedaald tot 37%. Dit komt door een verdere afname van ons eigen vermogen en een toename van onze schulden. De solvabiliteitsratio bevindt zich wel nog steeds binnen onze norm. Dit laat zien dat we een gemeente zijn met een gezonde vermogenspositie. We hebben de komende jaren echter enkele grote investeringen gepland, zoals de renovatie van een zwembad in Wervershoof en de vernieuwbouw van een dorpshuis in Abbekerk. De uitvoering leidt naar verwachting tot een verdere daling van de solvabiliteitsratio in verband met het aantrekken van de benodigde externe financieringsmiddelen.

Grondexploitatie
Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot onze grondpositie (de waarde van de grond) is ten opzichte van de totale baten. De verhouding tussen de boekwaarde van de bouwgronden in exploitatie en het totaal saldo van baten blijft ruimschoots onder onze  norm. Onze afhankelijkheid van de opbrengsten van onze bouwgronden blijft beperkt.

Belastingcapaciteit

De belastingcapaciteit geeft inzicht in hoe de woonlasten voor een gezin bij een gemiddelde WOZ-waarde in onze gemeente zich verhouden tot de landelijk gemiddelde woonlasten van een gezin.

De belastingcapaciteit van onze gemeente is ten opzichte van 2019 gedaald en ligt binnen onze norm. In 2020 daalde de afvalstoffenheffing in verband met een eenmalige korting en vernieuwde afspraken met HVC. In 2021 hebben we de onroerende zaakbelasting verhoogd. We verwachten dat dit leidt tot een stijging van de woonlasten, en dus een stijging van de belastingcapaciteit.

Structurele exploitatieruimte
In de structurele exploitatieruimte komt tot uitdrukking of we over voldoende structurele baten beschikken om onze structurele lasten te dekken. In 2020 is de structurele exploitatieruimte -1%. De structurele lasten zijn hoger dan de structurele baten. Onderstaande tabel toont de cijfermatige ontwikkeling van het structureel resultaat. We sloten 2020 af met een structureel tekort van bijna € 800.000. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door tekorten binnen het sociaal domein. De negatieve structurele exploitatieruimte toont aan dat we tegen onze (financiële) grenzen aanlopen.